اظهارنامه مالیاتی در واقع کارنامه مالی یک سال کاری شرکت یا شخص می‌باشد که جهت محاسبه مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم می‌گردد.
در ایران مالیات به دو صورت خود اظهاری و یا علی‌الرأس محاسبه می‌گردد. در سیستم خود اظهاری شخص حقیقی یا حقوقی شخصا اعلام می‌نمایند که در طول سال مالی چه مقدار درآمد داشته و چه مقدار باید مالیات پرداخت نماید؛ بنابراین با تکمیل اظهارنامه‌ای (شامل کل درآمدها، هزینه‌ها، استهلاک‌ها، حقوق کارمندان و…) معافیت مالیاتی و در نهایت مبلغ مالیات سالیانه خود را محاسبه و به اداره دارایی ارائه می‌نماید. دارایی نیز به شرط درست بودن مطالب و کامل بودن مدارک و عدم تخلف از قوانین ثبت دفاتر و اظهارنامه و… آن را مورد پذیرش قرار می‌دهد و با توجه به آن مالیات دریافت می‌نماید. در صورت عدم پذیرش اظهارنامه مالیاتی و یا عدم ارایه آن به دارایی ممیز مربوطه به صورت علی‌الرأس مالیات را محاسبه نموده و به مودی اعلام می‌نماید و نظر او ملاک پرداخت می‌باشد.